Về bản chất, cổ tức bằng cổ phiếu (hoặc thưởng bằng cổ phiếu) chính là nghiệp vụ chia tách cổ phiếu và nó không hề phát sinh bất kỳ dòng tiền mới nào giúp doanh nghiệp gia tăng nội lực. Giả sử, một doanh nghiệp công bố chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 10% với giá thị trường đang là 20,000 đồng/cp. Như vậy, mỗi cổ phiếu cũ với giá 20,000 đồng/cp sẽ được tách thành 1.1 cổ phiếu mới với thị giá thấp hơn là 18,200 đồng/cp do pha loãng.
Một số mặt tác động của việc chia tách cổ phiếu
Tác động Tích cực
- Doanh nghiệp nếu đang hoạt động hiệu quả, có triển vọng tương lai thì việc chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp doanh nghiệp giữ lại được tiền để phục vụ cho các hoạt động đầu tư sau này, đỡ phải thực hiện các khoản vay có chi phí cao hơn.
- Thị giá của cổ phiếu giảm xuống, thanh khoản cổ phiếu tăng lên làm tăng thêm sự hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư mới.
Tác động Tiêu cực
- Nhược điểm của cổ tức bằng cổ phiếu là vốn hóa không đổi, trong khi nhà đầu tư phải chờ 2-3 tháng để cổ phiếu mới phát hành về tài khoản, sau đó mới có thể bán.
- Nhiều doanh nghiệp lợi dụng việc chia cổ tức bằng cổ phiếu để không phải chia tiền cho cổ đông, sau đó sử dụng lượng tiền này tư lợi riêng mà không thực sự tạo ra giá trị thặng dư mới cho cổ đông.
…………………………………………………………………………………………….
Tiếp theo, chúng ta đến với một số lý do liên quan về mặt kỹ thuật của diễn biến giá cổ phiếu thông qua nghiệp vụ chia cổ tức bằng cổ phiếu.
- Thay đổi cán cân cung cầu trong ngắn hạn.
Trong 1 điều kiện bình thường, khi các yếu tố khác không đổi thì việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ có những tác động như sau:
- Không làm thay đổi lượng cung đang có sẵn, nhưng giá cả của lực cung giảm xuống theo việc điều chỉnh giá, lượng hàng cổ tức được chia vẫn đang bị lock lại (thông thường 1-2 tháng) theo ý chí của tạo lập cổ phiếu
- Sức mạnh lực cầu tăng lên, với cùng 1 lượng tiền thì nay có thể hấp thụ được nhiều cổ phiếu bị bán ra hơn. Lực cầu này có thể dc gia tăng thêm tại vùng giá hỗ trợ tâm lý trước đó, hoặc gia tăng bằng cách đánh gap.
Như vậy chỉ với 2 yếu tố cơ bản trên, thì việc chia cổ tức bằng cổ phiếu rõ ràng đã có thay đổi tích cực đến cán cân cung cầu. Và các nhà tạo lập cổ phiếu, có thể lựa chọn đúng thời điểm của việc chia tách, tận dụng tác động tích cực này tác động lên đồ thị cổ phiếu như phá cản, đánh gap lên tạo nền giá mới, đưa cổ phiếu về vùng giá hỗ trợ cũ…